बारा — बारा जिल्लामा यस वर्ष चैते धानको उत्पादनमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। किसानहरूले कुल ९१ हजार ८०० मेट्रिक टन धान उत्पादन गरेका छन्, जुन गत वर्षको तुलनामा धेरै हो।
कृषि ज्ञान केन्द्र बाराका प्रमुख राजनारायणप्रसाद साहका अनुसार, चालू वर्षमा १८ हजार हेक्टर क्षेत्रफलमा विभिन्न जातका चैते धान खेती गरिएको थियो। गत वर्ष यो क्षेत्रफल १६ हजार हेक्टर मात्र थियो।
कृषि अर्थविज्ञ गणेश महराका अनुसार, क्षेत्रफलमा २ हजार हेक्टरले वृद्धि हुनु नै उत्पादन बढ्नुको मुख्य कारण हो। मौसम अनुकूल हुनु र आधुनिक प्रविधिको प्रयोगले पनि उत्पादनमा सकारात्मक असर पारेको बताइएको छ।
यद्यपि उत्पादन बढेपनि किसानले धानको उचित मूल्य पाउन नसकेको गुनासो बढ्दो छ। हाल कलैया बजारमा किसानहरूले चैते धान प्रतिक्विन्टल २,२०० रुपैयाँमा मात्र बिक्री गर्न बाध्य छन्। गत वर्ष यही धानको मूल्य ३,००० रुपैयाँ प्रतिक्विन्टल थियो।
उत्पादनमा वृद्धि भए पनि मूल्यमा आएको गिरावटले किसानहरूमा निराशा र चिन्ता बढाएको छ। उनीहरूले सरकारले न्यूनतम समर्थन मूल्य निर्धारण गरी मूल्य स्थिरता सुनिश्चित गर्नुपर्ने माग गरिरहेका छन्।
स्थानीय किसानहरू भन्छन्, “धान धेरै फल्दा खुशी त भयौं, तर बजारमा यति सस्तोमा बेचेपछि लागत पनि उठेन।”
विशेषज्ञहरूले उत्पादन र मूल्यको सन्तुलन कायम राख्न नीतिगत हस्तक्षेप आवश्यक रहेको औंल्याएका छन्।